اولویت‌بندی مؤلفه‌های مدل کسب‌وکار شرکت‌های دانش‌بنیان حوزۀ گیاهان دارویی با استفاده از روش رتبه‌بندی فریدمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه کسب وکار، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 گروه سازمانی، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 گروه منابع انسانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.

4 گروه فنی و مهندسی، دانشکده صنایع، دانشگاه خواجه نصیر، تهران، ایران.

چکیده

شرکت‌های دانش‌بنیان به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی تحقق اقتصاد دانش‌بنیان، نقش بسزایی در ایجاد ارزش‌ افزوده و درآمدزایی برای کشورها دارند. در این میان، طراحی مدل کسب‌وکار برای شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزۀ گیاهان دارویی، به‌دلیل ماهیت نوظهور این حوزه و ظرفیت‌های بالقوۀ آن، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با وجود اهمیت موضوع، تا کنون تحقیقات دانشگاهی کافی برای طراحی مدل کسب‌وکار جامع و کارآمد در حوزۀ شرکت‌های دانش‌بنیان گیاهان دارویی انجام‌ نگرفته است. درک دقیق اجزا و مؤلفه‌های تشکیل‌دهندۀ این شرکت‌ها و اولویت‌بندی این مؤلفه‌ها می‌تواند به بهبود عملکرد آنها کمک کند. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های مدل کسب‌وکار شرکت‌های دانش‌بنیان حوزۀ گیاهان دارویی انجام‌ گرفته است. برای این منظور، از روش رتبه‌بندی فریدمن استفاده ‌شده و داده‌های تحقیق از طریق پرسشنامه گردآوری و با نرم‌افزار SPSS تحلیل ‌شده‌اند. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که فعالیت‌های کلیدی، ساختار هزینه و منابع کلیدی از بیشترین اولویت و اهمیت برخوردارند. این نتایج بیانگر آن است که موفقیت شرکت‌های دانش‌بنیان حوزۀ گیاهان دارویی به برنامه‌ریزی دقیق در زمینۀ مدیریت منابع و هزینه‌ها و همچنین شناسایی و اجرای فعالیت‌های مهم بستگی دارد. از سوی دیگر، جریان‌های درآمدی کمترین اهمیت را در میان مؤلفه‌های مدل کسب‌وکار داشتند که این موضوع می‌تواند به‌معنای وجود چالش‌هایی در بازاریابی و تجاری‌سازی محصولات باشد. این پژوهش می‌تواند به‌عنوان مبنایی برای طراحی و توسعۀ مدل‌های کسب‌وکار جامع در این حوزه استفاده شود و راهنمایی برای سیاستگذاران، پژوهشگران و مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان باشد.

کلیدواژه‌ها