مروری جامع بر تحقیقات کارآفرینی اجتماعی: تحلیلی از چهار دهه گذشته

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه کارآفرینی فناورانه، دانشکده کارآفرینی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

در جهان امروز در مواجهه با چالش‌هایی همچون فقر، تخریب محیط زیست و بی‌عدالتی اجتماعی، کسب‌وکارهای اجتماعی همچون راه‌حل‌هایی پایدار و مؤثر ظهور کرده‌اند. این کسب‌وکارها با استفاده از رویکردهای تجاری در پی دستیابی به اهداف اجتماعی، بهبود شرایط اقتصادی و ایجاد تأثیرات مثبت در جوامع هستند. طی دهه‌های اخیر، کارآفرینی اجتماعی اهمیت فزاینده‌ای یافته است و بررسی علمی آن برای درک بهتر عملکرد و تأثیراتش ضرورت دارد. این پژوهش با هدف ارائۀ تصویری جامع از وضعیت کارآفرینی اجتماعی، با استفاده از تحلیل محتوا و کتاب‌سنجی 254 مقالۀ علمی از پایگاه دادۀ اسکوپوس در دامنۀ زمانی 1989 تا 2024 انجام گرفته است. نتایج نشان‌دهندۀ افزایش چشمگیر تعداد مقالات منتشرشده از سال 2022 تا 2024 است که بیانگر تمرکز بیشتر محققان بر این موضوع است. تحلیل هم‌رخدادی واژگان کلیدی، پنج خوشۀ کلیدی را شناسایی کرد که بیشتر تحقیقات بر نوآوری و توسعۀ اجتماعی متمرکز بوده‌اند. همچنین تحلیل شبکۀ همکاری نویسندگان به شناسایی هفت خوشه منجر شد که بخش اصلی تحقیقات بر خوشۀ «اثرهای پویا بر کارآفرینی اجتماعی» تمرکز داشته است. یافته‌ها به سیاستگذاران در طراحی سیاست‌های حامی نوآوری اجتماعی کمک می‌کند و پژوهشگران از تحلیل شبکه‌ها برای شناسایی همکاران علمی بهره خواهند برد. صاحبان کسب‌وکارهای اجتماعی نیز می‌توانند با استفاده از شبکه‌های اجتماعی و نوآوری‌های مالی، مدل‌های خود را مقیاس‌پذیر کنند و به تغییرات اجتماعی پایدار دست یابند.

کلیدواژه‌ها