پیشنهاد چارچوب مفهومی ارزیابی عملکرد مسئولیت اجتماعی دانشگاه‌ها با تأکید بر ذی‌نفع‌محوری و پایداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه حکمرانی سرزمینی، دانشکده حکمرانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

دانشگاه‌ها با پذیرش مسئولیت اجتماعی، یک سیستم مدیریت نوین را برای تضمین پایداری پیاده‌سازی می‌کنند. ترویج این رویکرد به سرمایه‌گذاری، تلاش پیگیر و پرداختن به جنبه‌های راهبردی نیاز دارد. مسئولیت اجتماعی دانشگاه زمانی به شکوفایی می‌رسد که علاوه بر ایفای نقش‌های اساسی خود (آموزش و پژوهش)، به‌صورت خودجوش اقداماتی فراتر از الزامات قانونی برای ارتقای منافع همگانی و حفظ پایداری ‌محیط‌زیستی انجام دهند. هدف این پژوهش نخست، بررسی سیر تحول مفهوم مسئولیت اجتماعی دانشگاه و موقعیت کنونی آن است و دوم، ارائه یک چارچوب مفهومی بر مبنای رویکرد ذینفع‌محوری برای ارزیابی عملکرد مسئولیت اجتماعی دانشگاه (با تمرکز بر ابعاد فعالیت‌های ذینفعان و معیارهای ارزیابی اثرات). ذینفعان مطرح شامل دانشجویان، کارکنان دانشگاهی، دستگاه‌های دولتی، دانشگاه‌های همتا، جوامع مردمی، محیط‎زیست و حامیان مالی دانشگاه هستند. روش پژوهش شامل مرور هدفمند منابع، مصاحبه اکتشافی، پرسشنامه باز و خلاصه‌سازی اطلاعات بوده است. تعیین ابعاد کلیدی و مؤثر در ارزیابی فعالیت‌های مسئولیت اجتماعی دانشگاه و معیارهای ارزیابی اثرات مسئولیت اجتماعی دانشگاه بر پایه نظرات 30 نفر از جامعه خبرگان علمی و اجرایی و به روش گلوله برفی بوده است. فرایند گرد‌آوری داده‌ها به صورت تکراری و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافته است. اطلاعات به دست آمده با هم تلفیق و پس از حذف موارد تکراری و همپوشانی‌ها، در قالب جدول‌هایی منظم، جامع و دقیق و خلاصه و طبقه‌بندی ‌شده است. این چارچوب به عنوان یک ابزار مدیریتی، زمینه تدوین شاخص‌ مسئولیت اجتماعی دانشگاه به منظور رتبه‌بندی دانشگاه‌ها را فراهم می‌سازد و به توسعه پایدار مسئولیت‌پذیری اجتماعی دانشگاه یاری می‌رساند.

کلیدواژه‌ها