گیاهان دارویی به دلیل خواص درمانی و ارزش اقتصادی زیاد، اهمیت زیادی در بهبود کیفیت زندگی بهره‌برداران دارند. این پژوهش با هدف شناسایی پیشایندها و پسایندهای زنجیرۀ ارزش گیاهان دارویی در راستای توانمندسازی بهره‌برداران مراتع ندوشن استان یزد انجام گرفت. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت اکتشافی با استفاده از روش داده‌بنیاد و رویکرد گلیزری بوده است. داده‌ها از 30 نفر از خبرگان نظری و تجربی با سابقۀ کاری بیش از 5 سال، فعالیت پژوهشی مرتبط و همچنین بهره‌برداران گیاهان دارویی در منطقۀ ندوشن استان یزد جمع‌آوری شد. برای انتخاب مشارکت‌کنندگان از روش نمونه‌گیری هدفمند و قضاوت نظری استفاده شد. ۴ کد نهایی برای پیشایندها و ۷ کد نهایی برای پسایندها شناسایی شد. پیشایندها شامل عوامل اقلیمی، پتانسیل کشت، بودجه و سرمایۀ اولیه و حفظ زنجیرۀ ارزش و پسایندها شامل بهبود سلامت افراد، حمایت از تولید، توسعۀ بازار، حفاظت از محیط زیست، بهره‌وری از گیاهان دارویی، توسعۀ اقتصادی و توسعۀ فرهنگی و اجتماعی هستند. با توجه به این نتایج، تقویت زنجیرۀ ارزش گیاهان دارویی و استفادۀ بهینه از مراتع می‌تواند به توسعۀ پایدار و بهبود کیفیت زندگی در منطقه کمک کند. این پژوهش به‌ویژه بر اهمیت همکاری بین بهره‌برداران، دولت و نهادهای آموزشی با هدف بهره‌برداری بهینه از پتانسیل‌های موجود در این حوزه تأکید دارد. همچنین شناسایی و تحلیل این پیشایندها و پسایندها می‌تواند الگویی برای استفاده در دیگر مناطق مشابه در کشور باشد
